Kuzey Irak’taki bölgesel yönetimin yapacağı “Bağımsız Kürdistan” referandumu 25 eylül’de yapılacak. Son anda kulis çalışmaları ve pazarlıklar devam ediyor. Barzani geri adım atmazsa referandum yapılacak.

Referandum sonucunun ne çıkacağı şimdiden kesin gibi.

Acaba referandumu nasıl okumak gerekiyor.

Bölgedeki Kürtler de bağımsızlık coşkusu yaşanıyor ama bölgede, özellikle de Kerkük ve diğer Türkmen şehirlerinde yaşayan Türkmenler diken üstünde. Kurulacak Kürt devletine kesinlikle karşı çıkıyorlar.

ABD yönetimi, bölgesel yönetimi “Referandumda ısrarın bedeli Kürtler dahil bütün Iraklılar için yüksek olacak” diye uyarıyor. Ama hayır demiyor Barzani’ye. Sürecin İŞİD ile mücadeleye zarar vermemesi tek dikkat ettikleri konu.

Irak sınırında tatbikat yapan Türkiye, Barzani’ye çok net ve sert yanıt veren ve rengini belli eden tek komşu ülke. Türkmenler konusunda hassasiyetini sürekli dile getirdiği gibi Irak’ın toprak bütünlüğünden yana olduğunu ifade ediyor.

Rusya, sessizliğini sürdürüyor ama Rus doğalgaz şirketleri, Kürt bölgesindeki doğalgazı Türkiye üzerinden Batı’ya satmak için milyar dolarlık yatırıma hazırlanıyor. Referanduma Rusya el altından destek veriyor.

İsrail, referanduma açık destek veren tek ülke. Mesud Barzani ve babası ile eskiden beri derin ilişkileri olduğunu bilmeyen yok. Ayrıca kurulacak kürt devleti İran’a karşı yeni bir üs anlamı taşıyor İsrail için.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin Erbil ile Bağdat arasında arabuluculuk yapabileceğini, Kuzey Irak’ın garantörü olabileceğini açıklamıştı. Barzani’nin böyle bir arabuluculuk desteğini ABD, İngiltere ve Fransa’dan almayı tercih ettiği anlaşılıyor. 

Kürt bölgesel yönetiminin Türkiye ile ilgili fikirleri şu şekilde;

Türkiye’nin İran güdümüne girmiş bir Bağdat karşısında güçlü Kürt bölgesine ihtiyaç duyacağına inanıyorlar.

Türkiye’nin Almanya’dan sonraki en büyük ihracatı ve yatırımı yaptığı Kuzey Irak gibi bir ekonomik ortağı kaybetmek istemeyeceğinden eminler.

Ankara’nın Kuzey Irak’taki petrol ve doğalgaza ihtiyacı olduğu düşünülüyor.

Türkiye açısından en sıkıntılı noktalar şunlar;

Bu referandumun ileride zengin bir Kürt devletinin bazı kesimlere ilham vereceği. Başka referandum isteklerine yol açacağı.

Diğer bir sorun ise, bölgedeki Türkmen nüfusunun asimile edilip, haklarını kaybedecekleri endişesi.

Bu kaos’un ne getirip götüreceği zaman içinde daha net belli olacak ama pek hayırlı olmayacağı görünüyor bizim gözümüzden.