1 Temmuz 2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan yeni kira düzenlemesi kiracı ve ev sahipleri anlamında çok önemli değişiklikler getiriyor. Ancak başta hukukçular olmak üzere halkımız kendisini yakından ilgilendiren bu konuda hiç bilgi sahibi değil. Yeni düzenleme neler getiriyor?
Ev ya da işyeri sahipleri, 10 yılı dolduran kiracılarını “hiçbir gerekçe göstermeden “, sadece kira müddetinin 10 yılı geçtiğini beyan ederek, tahliye edebilecekler. Yeni Borçlar Kanunu’nun 347.maddesi “10 yılı dolduran kiracıların, gerekçesiz olarak çıkartılması” konusunda, ev ve işyeri sahiplerine bir hak tanıdı. Bunun için sözleşmenin bitiminden “en az üç ay önce“ kiracıya yazılı bildirimde bulunulacak.
Aynı kanunda kiracılık süresi 5 yılı geçenler için ise, Borçlar Kanunu’nun Geçici 2. maddesine göre 5 yılı dolduran kiralamalarda, Borçlar Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 1 Temmuz 2012 tarihinden 5 yıl sonra (yani 1 Temmuz 2017 ‘den itibaren) kiracıya gerekçesiz çıkartabilme uygulaması başlayabilecek.
10yılı dolduran kiracıların, 1 Temmuz 2014 tarihini beklemeden, mal sahipleri ile şimdiden konuşup ”yeni bir sözleşme” yapmalarında yarar var.
6217 Sayılı Kanun’un Geçici 2. Maddesi ile; 1 Temmuz 2020 tarihine kadar, işyeri kira serbest bırakıldı. Buna göre, işyeri kiralarında 1 Temmuz 2020 tarihine kadar “sözleşme serbestisi” olacak. İş yeri sahibi isterse kiranın yüzde 20’si veya ÜFE + yüzde 10 ya da daha yüksek oranda zam yapabilecek. Ancak, devam eden kira sözleşmelerinde “kira artış oranının tanımı” yapılmışsa, sözleşme devam ettiği sürece mal sahibi, sözleşme hükümlerine uymak zorunda kalacak.
Yeni Borçlar Kanunu’na göre, konut kiralamalarında; yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak artış, bir önceki kira yılında Üretici Fiyat Endeksindeki (ÜFE) artış oranını geçmeyecek şekilde belirlenecek. Sözleşme kira bedeli “yabancı para” olarak belirlenmişse, 5 yıl geçmeden kira bedelinde değişiklik yapılmayacak.
KONUTLARDAN KİRA GELİRİ BEYAN SINIRI VE İSTİSNA
Bir takvim yılında konut kira gelirleri toplam 3.200 TL istisna sınırını aşmayanlar, bu gelirlerini beyan etmeyecekler. Geçmiş yıllarda konut kira gelirlerini beyan edenlerin 2013’te niye beyan etmediklerini (örneğin 3.200 liraya aşan kira gelirlerini tahsil etmediklerini) vergi dairesine bildirmelerinde yarar var.
İŞYERLERİNDEN KİRA GELİRİ BEYAN SINIRI
Bir takvim yılında stopaja (yüzde 20 vergi kesintisine ) tabi tutulan işyerleri kira gelirlerinin 2013 yılındaki brüt (stopaj öncesi) tutarı 26 bin TL’ yi aşmayanlar, beyanname vermeyecekler. 26 bin lirayı aşanlar ise tamamını beyan edecekler.
HEM İŞYERLERİ, HEM KONUT KİRASI SINIRI
2013 yılında konut kirasının, istisna tutarını (3.200 TL’yi) aşan kısmı ile işyerleri kirasının brüt tutarı, 26 bin lirayı aşıyorsa hem konut hem de işyeri kiraları beyan edilecek.
