Aslını sorarsanız aile şirketlerinin kurumsallaşması ile alakalı istenilen ölçüde çok bir gelişme kaydettiğimizi maalesef söyleyemem. İşin ilginci fabrikaların içerisinde oyun oynayarak düşe kalka büyüyen patron çocukları ve patronların birinci dereceden aile fertleri profesyonel yöneticilere şüphe ile bakıyor ve genellikle işe alıp birlikte çalışmayı tercih etmiyorlar. İş böyle olunca;

Baba yaşlanıp çekildiğinde kendinden sonra gelecek kuşaklar işletmenin devamlılığını sağlayabilecek mi?

Asıl sorun bu noktada. Böyle olunca firmaların ömrü firma sahibinin ömrü ile sınırlı hale dönüşüyor.

Diyelim ki firma sahibi yaşlılığından ya da hastalığından dolayı firmadan elini çektiğinde acaba ondan sonraki kuşaklar bu işi götürebilecek, yönetebilecek deneyime, performansa, bilgiye, liyakate, beceriye ve zihinsel kapasite gibi yeterliliklere sahip mi?

Yoksa sadece işyeri sahibinin oğlu olma münasebeti ile işin başına geçip eksik bilgiyle işletmeyi ayakta tutmaya mı çalışıyor. Kendini yetiştirmiş işin içinde pratik olarak yoğrulmuş, eğitimini tamamlamış ikinci kuşak patron adayları için değil bu sözümüz. Biz gördüğümüz kadarını yazıyoruz. Kimse alınmasın.

Yapılan araştırmalarda firmaların genel ortalaması 18-20 yıl. Firmanın kurucusu vefat ettiğinde firma da sona eriyor. Birinci kuşakta iş bitiyor. İkinci kuşaklar ya baba mesleğini kabullenmeyip başka bir iş yapıyor ya da bu işletmeleri işletebilecek yeterliliğe sahip değiller.

AİLE İŞLETMELERİNİN ÖZLLİKLERİ

Sermayenin çok önemli bir miktarı aileye aittir hatta tamamı da diyebiliriz gönül rahatlığı ile.

Sahipleri Baba evlat kardeşler kuzenler vb. gibi aile üyelerinden oluşur.

Aile kültürü egemendir. Farklı görüş ve düşüncelere genellikle kapalıdır.

Kritik noktalarda aile üyeleri rol alır başkalarına güven eksikliği vardır.

Yetki ve sorumluluklar çok net değildir. Herkes her işi yapabilme eğilimindedir.

AİLE İŞLETMELERİNİN DÜNYADAKİ YERİ

Dünyadaki aile işletmelerinin sayısal oranı ortalama %80 (çok yüksek bir oran)

İngiltere %75

Amerika %95

Japonya %95

İspanya %80

İtalya %95

Türkiye %95

Dünyada aile şirketleri toplam milli gelirin yüzdelikle %60 elinde bulundurur

Dünyada aile işletmeleri kuşakları ve Aile işletmelerinin kuşak oranları

İkinci kuşağa devir %50

Üçüncü kuşağa devir %30

Dördüncü kuşağa devir %15

Beşinci kuşağa devir %5

Dünyada aile işletmelerinin ortalama ömrü 30 yıldır,

Aile şirketlerinde aidiyet duygusu yüksektir, özverili çalışma vardır gerekirse aile fertleri ve işyeri sahibinin işletmede çalışan çocukları gece gündüzde işyerinde çalışabilir ve normal maaşlı bir çalışana göre çok yüksek bir performansta gösterebilirler. Evet, tamamıyla işe odaklanmış olabilirler fakat yine de diyorum ki tek patronlu

işletmelerin vizyonu, yeterliliği yaşı bir yere kadar sınırlıdır ve sonsuza kadar ayakta kalabilme şansları yoktur.

Şimdilik bu kadar , bu yazımız devam edecektir…